
			 
2020-ci ilin iyul ayında baş verən Tovuz döyüşlərindən bir il keçir. 
	
		
				
		Ötən ilin iyul ayının 12-si günorta saatlarından başlayaraq Ermənistan 
silahlı qüvvələrinin bölmələri Ermənistan-Azərbaycan dövlət sərhədinin 
Tovuz rayonu istiqamətində atəşkəs rejimini pozaraq mövqelərimizi ələ 
keçirmək məqsədilə hücuma cəhd edib. Düşmən əvvəlcə yüngül atıcı 
silahlardan, sonra isə 60, 82, 120 millimetrlik minaatanlardan və daha 
iri çaplı ağır artilleriya qurğularından istifadə etməklə mövqelərimizi 
və sərhədboyu bir sıra yaşayış məntəqələrimizi atəşə tutub. 
		Bu gün iyul döyüşlərinin 1 ili tamam olur. 44 günlük Vətən müharibəsinin
 təməli qoyulan Tovuz rayonunun Ağdam kəndinin ərazisində döyüşlərin baş
 verdiyi əraziyə Müdafiə Nazirliyi tərəfindən bu münasibətlə media-tur 
təşkil edilib.
	
			
	Xeberle.com-un məlumatına görə APA-nın media-turda iştirak edən əməkdaşı xəbər verir ki, jurnalistlər əvvəlcə 
Tovuzda yerləşən N saylı hərbi hissədə olub, əsgər yataqxanasına baş 
çəkib, zabitlərin, əsgərlərin məişət şəraiti ilə tanış olublar. Media 
nümayəndələri hərbi hissə heyəti ilə birlikdə yemək də yeyiblər.
	
	Media-tur iştirakçıları sonra Ağdam kəndinə və yaxın ərazidə yerləşən 
mövqelərə - iyul döyüşlərinin baş verdiyi postlara yollanıblar. 
	Onları hərbi qulluqçularımız qarşılayıb.
	
	Jurnalistlər ərazi ilə tanış olub. Burada Azərbaycan Ordusunun hərbi 
qulluqçuları düşmən tərəfi müşahidə edir. Məntəqədə düşmən tərəfi 
müşahidə edən kiçik çavuş Vüqar Məmmədov şərəf və qürur hissi ilə 
düşmənlə üzbəüz xidmət apardığını deyir: "Düşmən indi bu istiqamətdə 
atəşkəs rejimini pozmur. Bizim üçün çox qürurludur ki, döyüş vaxtı 
düşməni susdurduq. Düşmənin mövqelərini darmadağın etdik. Hazırda 
görürsünüz ki, düşmən mövqelərini bərpa edə bilmir. Hələ də iş 
aparırlar. Biz buradan müasir cihazlarla düşməni tam aydın müşahidə 
edirik, ərazi nəzarətimiz altındadır”.
	

Digər postda xidmət aparan kiçik çavuş Elgün Məmmədov döyüşdə ordumuzun 
göstərdiyi şücaətlərdən danışıb: "2020-ci ilin iyun ayının 12-si günorta
 saatları idi, düşmən yenə öz təxribatını həyata keçirmək üçün ön xətt 
böyü bütün mövqelərimizi iriçaplı silahlardan atəşə tutmağa başladı. 
Həmçinin Tovuz rayonun sərhəddə yerləşən  kəndlərinə minaatanlardan atəş
 açdırdılar. Bizə komandalıq tərəfindən verilən tapşırıqlar əsasında 
düşmənin ön xətt boyu hücuma keçən 100-dən artıq canlı qüvvəsinə, 
texnikasına və atəş mövqelərinə ziyan vurduq. Bu döyüşlər nəticəsində 
bəzi döyüş yoldaşlarımız Elşad Məmmədov, Vüqar Sadıqov və Xəyal 
Daşdəmirov döyüşdə qəhrəmancasına şəhid oldular. İndi dayandığımız 
postda düşmənin təxribat törətməsi mümkün deyil. Hər tərəf daimi nəzarət
 altındadır”.
	Hərbçilər deyir ki, iyulun 12-də günorta saatlarında döyüş başlayan 
zaman düşmən bir neçə dəfə təxribat törətməyə cəhd edib. Düşmənə qarşı 
cavab tədbirlərinin görülməsi ilə bağlı komandanlıq tərəfindən bu 
istiqamətdə yerləşən bölmələrə dərhal əmr verilib. Görülən tədbirlər 
nəticəsində düşmən hücumunun qarşısı alınıb, onun müdafiəsinin ön 
xəttindəki atəş nöqtələri, müdafiəsinin dərinliyində yerləşən ehtiyat 
qüvvələr, dayaq məntəqələri, artilleriya qurğuları, müxtəlif təyinatlı 
hərbi obyektlər, döyüş texnikası və yüzədək canlı qüvvəsi Azərbaycan 
Ordusu tərəfindən məhv edilib.
	

Həmin vaxt "Mübariz postu”ndan səngərdə xidmət aparan hərbi qulluqçumuz 
baş leytenant Ülvi Vəlizadə Tovuz döyüşlərinin canlı şahidi olub: 
"Təxminən günorta vaxtları idi. Şəxsi heyət nahara hazırlaşan zaman 
xəbər gəldi ki, düşmən atəşkəs rejimini pozub. Xüsusən də Babadağ 
istiqamətində atəşkəs pozulub. Elə günorta vaxtlarında mövqeyə, döyüş 
gedən ərazilərə qalxdıq. Bununla da demək olar ki, Tovuz döyüşləri 
başladı. Təbii ki, bir hərbi qulluqçu kimi real döyüşdə iştirak etmək, 
vətən torpağını qorumaq şərəflidir. Hər bir hərbi qulluqçu arzulayar ki,
 o anı, o hissləri yaşasın. Döyüşdə düşmən layiqli cavabını aldı. Onlar 
bu istiqaməti götürmək istəyirdi. Amma arzularına çata bilmədilər. Çünki
 biz istər texnikamız, istər canlı qüvvəmizlə onların lazımı cavabını 
verdik. Düşmən susduruldu, onları irəliləməyə qoymadıq. Düşmən bu postu 
ələ keçirtmək istəyirdi. Çünki bu ərazi yüksəklik olduğu üçün onlar üçün
 daha əlverişli idi. Rəhmətlik general-mayor Polad Həşimov döyüşlər 
vaxtı səhər-səhər yanımıza gəlmişdi. Şəxsi heyətlə söhbət edəndən sonra 
keçdi şəhid olduğu posta. Günorta eşitdik ki, general şəhid olub. 
Sonradan düşmən bu istiqamətdə atəşkəs rejimini pozmağa can atmayıb. Heç
    
 can ata da bilməz. Bura düşmənin qarşısında duran əsas mövqedir. İyul 
döyüşləri zamanı döyüş gedən postdur”.
	

Media nümayəndələri səngərlə tanışlıqdan sonra şiddətli döyüşlərin 
getdiyi "Mübariz postu”nda olublar. Postla düşmən mövqeyi arasında 
məsafə çox yaxındır. Buradan erməni postları və kəndləri aydın görünür. 
Ötən ilin iyulunda düşmən həmin mövqelərdən Azərbaycan mövqelərini atəşə
 tutub. Bu döyüşlərdə bölmələrimizin qarşısında düşmən mövqelərini ələ 
keçirmək və ya hansısa istiqamətdə irəliləmək kimi məqsəd olmayıb, onlar
 yalnız düşmənin təxribatının qarşısını alıb, hücumlarını dəf ediblər.
	
		
	İyul döyüşlərində düşmənin arzusu Azərbaycan yeni torpaqlarını ələ 
keçirtmək olub. Lakin Müzəffər Azərbaycan Ordusu mənfur düşənin arzusunu
 ürəyində qoyub. Həmin döyüşlərdə düşmən hücumunun qarşısını alarkən 
Azərbaycan Ordusunun 12 hərbi qulluqçusu - general-mayor Polad Həşimov, 
polkovnik İlqar Mirzəyev, mayor Namiq Əhmədov, mayor Anar Novruzov, baş 
leytenant Rəşad Mahmudov, gizir İlqar Zeynallı, gizir Yaşar Babayev, 
müddətdən artıq hərbi xidmət qulluqçuları - əsgər Elçin Mustafazadə, 
çavuş Vüqar Sadıqov, əsgər Nazim İsmayılov, baş əsgər Elşad Məmmədov və 
əsgər Xəyyam Daşdəmirov qəhrəmancasına şəhid olublar. 
	Döyüşlər zamanı yaralanan hərbiçilərimiz də olub.

"Mübariz postu”nun tağım komandiri, leytenant Aqşin Alıyev 
general-mayor Polad Həşimovla birlikdə şəhid olan hərbi qulluqçularımızı
 ərazidən çıxarıb. O, Polad Həşimovun haqqında danışanda göz yaşlarına 
hakim ola bilmir: "12 iyuldan 17 iyula qədər ermənilər atəşkəsi pozub, 
hücuma keçirdi. Atəşkəs pozulduğu vaxtda Polad Həşimov bu mövqedə idi. 
Onunla bərabər polkovnik İlqar Mirzəyev, mayor Namiq Əhmədov, mayor Anar
 Novruzov, gizir Yaşar Babayev də bu mövqedə bizimlə bərabər vuruşdular.
 İyul ayının 14-ü səhər 8 radələrində düşmənin atdığı artilleriya atəşi 
nəticəsində 5 şəhid verdik. Məlumat gəldi ki, düşmən əks istiqamətdə 
təxribata keçmək, mövqelərimizə hücum etmək istəyir. Həmin vaxt 
əsgərlərimiz həyəcan siqnalı komandası ilə öz mövqelərində yerlərini 
tutdular və düşmənin həmlələrinin qarşısını almağa başladılar. Həmin 
vaxtı biz şəhid olan 5 nəfəri mövqedən çıxardıq. Döyüş vaxtı keçirdiyim 
hisslər qürur hissləri idi, çünki, cənab generalımız bizimlə ön xətdə, 
döyüş mövqeyində bir yerdə vuruşurdu. Kədərimiz isə o oldu ki, cənab 
general və daha bir neçə igid hərbçimiz şəhid oldu”.
	

Kiçik çavuş Emin Mövsümov da iyul döyüşlərində fədakarlıq göstərib. O 
döyüşləri belə xatırlayır: "Düşmən təxribata cəhd etsə də, yetərincə 
cavabını aldı. Əvvəlcə xırda avtomat və pulemyotlardan atmağa 
başladılar. Biz qarşılıq verincə 60, 82, 120 minaatanlardan atmağa 
başladılar. İyulun 14-də general Polad Həşimov 120 mm-lik minaatandan 
atılan mərmidən şəhid oldu. Həmin ərəfədə düşmən itki verib mövqeyi tərk
 edəcəyimizi düşündü. Amma biz komandirin əmri ilə lazım olan cavabı 
verdik. Şəhidlərimizi çıxardıq. Düşməni bir adım da olsa, torpaqlarımıza
 doğru addım atmağa qoymadıq. Həmin vaxt  çox qürurverici hisslər 
keçirirdik. Döyüş burda başladı, Qarabağda qələbə ilə bitdi”.
	

Polkovnik-leytenant Aqil Cəfərov da Tovuz döyüşlərində "Mübariz 
postu”nda vuruşub. Hərbçi deyir ki, ermənilər həmin vaxt kəndlərimizi, 
mülki sakinlərimizi hədəfə alırdılar: "Ağdam kənd sakinlərindən biri - 
76 yaşlı Əziz Əliyev evinə düşən mərmi nəticəsində şəhid oldu. Tovuz 
kəndlərində yerləşən evlərə onlarla top mərmiləri düşdü. Ancaq biz bu 
təxribata uymadıq, onların mülki sakinlərini təhlükə altında qoymadıq. 
Mərdcəsinə qarşılarını aldıq, Ordumuzun gücünü göstərdik”.
	Postları qəhrəman Polad Həşimovun və şəhid olmuş döyüş yoldaşlarının 
ayağının izi ilə dolaşırıq, düşmən tərəfə onların gözü ilə baxırıq. Bu 
illər ərzində Azərbaycan Polad kimi neçə-neçə oğul qurban verdi, amma 
sınmadı, dönmədi, çəkilmədi, torpaqlarını işğaldan azad edəcəyinə 
inamını bir an belə itirmədi. Nəticədə bu inam, bu iradə Azərbaycan 
Prezidenti, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi qalib 
gəldi. İyulun 12-də Tovuzda döyüşlərdə şəhid olan Polad və silahdaşları 
qəhrəmanlıq, qələbə simvoluna çevrildilər. Azərbaycan xalqının döyüş, 
qələbə ruhu general Həşimov və döyüşçü yoldaşlarının şəhid olması ilə ən
 yüksək həddə çatdı. Tovuzda düşmənin təxribatı ilə başlayan döyüşlər 
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan 
Ordusu tərəfindən sentyabrın 27-dən noyabrın 9-dək aparılan təkrarsız, 
bütün dünyanı heyrətə gətirən hərbi əməliyyatlarla 44 gün ərzində 
Qarabağda qələbə ilə yekunlaşdı. Polad Həşimovu, İlqar Mirzəyevi və daha
 neçə-neçə qəhrəmanı özünə örnək bilən minlərlə Azərbaycan oğlu 44 
günlük müharibədə canından keçdi, şəhidlik zirvəsinə yüksəldi, 
torpaqlarımızı düşməndən azad etdi.
	

Ruhunuz şad olsun, qardaşlar! Haqqınızı halal edin!
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.